Bir dönem Türk diline ve yazınına büyük katkılar veren Türk Dil Kurumu'nun 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle ortadan kaldırılması ne denli kötü bir olaysa da onun yerine 22 Nisan 1987 de Dil Derneği'nin kurulması da bir o kadar önemli bir gelişmedir. Türkçeye bağlı bir avuç aydının TDK yi kapatan askeri darbe karşısında ahlanıp vahlanmak yerine bir araya gelerek Dil Derneği'ni kurmuş olmasının üstünden tam otuz dört yıl geçti. Yaptıkları işin önemini şimdilerde daha iyi anlıyoruz.

Dil Derneği'nin kuruluşundan tam bir yıl sonra 1 Mart 1988 tarihinde derneğin yayın organı olarak kurulan Çağdaş Türk Dili Dergisi'nin günümüze değin uzanan öyküsü de dernek çalışmalarımızın önemli bir parçasıdır. Kimileri için önemsizmiş gibi görünen bu yaklaşımın kazandırdığı birikimleri ve değerlerini görmezden gelemeyiz. Bunca yıl süregelen bir yürüyüş içinde durmadan ilerleyen dil ve dile ilişkin çalışmalarının belli bir düzeyi tutturması ve bunun ardını bırakmıyor olması çok şeyi açıklıyordur. Hepimiz biliyoruz ki bu çalışmalarımız yalnızca dil adına sürmüyor aynı zamanda elimizden geldiğince yazın ve sanat alanına katkılar sunmayı da gözardı etmiyoruz. Birileri bu iyi niyetli ve içten yaklaşımımızı görmezden gelebilir ama biz bildiğimiz yolda çalışmalarımızı aynı inançla sürdüreceğiz. Çünkü biz anadilimiz konusunda yanılmadığımızı biliyoruz.

ÇTD Dergisi böylesi bir yapılanmanın sonucu yaşamını sürdürürken ben de işin bir ucundan tutmayı görev edindim. Dernek çatısı altında yayım yaşamını sürdüren derginin genel yayın yönetmenliğini üstlendim. Hemen hemen beş yıldır da siz okurlarımıza ve yazarlarımıza bu dergiyi en iyi biçimde sunmanın çabası ve mutluluğu içindeyim. Bende benden önceki yönetmenlerimizin titizliğini ve duyarlılığını gösterebildiysem bundan yalnızca memnunluk duyarım. Bugüne değin dergimizin Genel Yayın Yönetmenleri sırasıyla Ali Püsküllüoğlu, Sevgi Özel, Şemsettin Ünlü, Burhan Günel, Cengiz Ertem, İbrahim Dizman ve Günay Güner olmuştur. Hepsini saygıyla anıyorum. Dergimize ve dergiciliğimize verdikleri katkılardan öte her biri yazın yaşamımıza çok değerli romanlar, öyküler, incelemeler bırakmıştır. Kaldı ki dilci yönetmenlerimizin dil, sözlük ve dil bilgisi üzerine yaptıkları çalışmalar dün olduğu gibi bugün de birer kaynak kitaptır. Bunların bir bölümü derneğimiz yayımları arasında kitaplaştırılmıştır.

Günümüzde yazın, kültür ve sanat dergilerinin sayısı bilemeyeceğim kadar çok. Her türden, her görüşten, her bölgeden bütün güçlüklere karşın yayın yaşamını sürdüren bu dergiler aslında yazınımızın, sanatımızın derdini dert edinmiş seslerdir. Hepsi kendine özgü duyarlılıklar geliştirme çabası içinde kendi alanında yürüyüşlerini yor. Yorulup bırakanların dünyamızda sesi, seslenişi de kulaklarımızdadır.

Dernek çatısı altında çıkardığımız ÇTD'de bütün dergiler gibi özveriyle yürütülen çalışmaların ürünüdür. Hiç aksamayan teklemeyen her ay düzenli yayımlanan dergimizin ülkenin dört bucağındaki kitapevlerinin raflarında yer almasını isterdim. Böylesi emeğin, çabanın karşılığında ortaya çıkan derginin daha çok okura ulaşması bir genel yayın yönetmeni olarak benim isteğim olduğu kadar bütün yazar ve çizerlerimizin isteğidir. Burada onların yerine konuşuyorum. Ne yazık ki ülkemizde süreli yayınların dağıtım sorununu aşamıyoruz. Bununla birlikte hiçte küçümsenmeyecek baskı sayısına ulaşmamızsa ayrıca sevindiricidir.

Dil Devriminin güçlenmesi yolunda çalışmalarını yürüten Dil Derneği'nin Türk dilinin özleşmesine ve gelişip zenginleşmesi yönünde duyarlılığını ÇTD Dergisi de göstermektedir. Bu amaca erişmek için dergiciliğin günler süren çalışmalarını bu işe ucundan kıyısından bulaşmış herkes bilir. Özellikle amacı bir dil bilincini desteklemek ve yaygınlaştırmak olan bir derginin işinin hiç de kolay olmadığını söylemeliyim. Ulusal kültürün, ulusal dilin karşısında durmayı kendine iş edinmiş ya da bu tutumuyla bir yerlere yaranmaya çalışan yazar çizerlerin dergisi değiliz. Bugün Türkçeye gereken özeni göstermeyen bu çevrelere karşı duruşumuz bir terslik yaratmak duygusu değil Türkçeyi biçimlendirmenin, geliştirmenin kaygısıdır. Türkçe yolunda geçen tam otuz üç yıl otuz üç pencere açmış gibidir.

ÇTD'nin derneğin çalışmalarına en geniş anlamda yararlı olabilmesi için dil üstüne yapılmış inceleme ve araştırmalara daha çok yer vermesi gerektiğini bilerek dergiyi hazırlıyoruz. Bununla birlikte dile ilişkin deneme, anı, eleştiri gibi türlerin kimi eksiğimizi kapattığını görüyoruz. Böylesi doğal akışın içinde öykü, şiir, söyleşi, gezi yazılarının bizi tamamlayan metinler olduğunu söyleyebiliriz. Dili yazınsal yaratının bir parçası olarak düşündüğümüzde bu türden metinlere yer açılması bizim de sorumluluğumuz oluyor. Derginin sayfaları dilcilerin yanı sıra çağdaş ve etkili yaratılar ortaya koyan herkese açıktır. Çünkü okurlarımız yalnızca dilciler, dil bilim insanları değildir. Görüştüğüm ve konuştuğum okurlarımıza göre dilimizin anlatım olanaklarını geliştirmeye kafa yormuş ve bizi yeni düşüncelere yönlendiren, etkili her türden metini okumak istiyorlar.

Böylesi bir çalışmanın kendine göre ağır bir yükü var. Bütün ay boyunca elektronik posta kutunuza gelen onlarca metini okuyup derlemek, düzeltmek, tasarlamak ve baskıya almanın sürekliliği içinde geçer günleriniz. Günler günleri, yazılar yazıları kovalar, bir bakarsınız ay bitivermiş. Sonra yeni ay gelir; siz sil baştan bıkıp usanmadan aynı işlere koyulursunuz. Bu hiç bitmez...

Bütün olumsuzluklara karşın derneğimiz olumlu çabaların arkasını bırakmazken dergimiz ÇTD'nin de hızını yitirmeden yazınsal yolculuğunu sürdüğünü söylemek isterim. Ayrıca bu noktada söylenmesi ve üzerinde durulması gereken en önemli konunun yazı göndermek isteyen yazın dostlarımızın Türkçeye gereken özeni göstermelerini anımsatmak olacaktır.