Dil Derneği'nin kurucularından, Dilci-Eğitimci Beşir Göğüş, ömrü boyunca ulusal eğitimimizin Atatürk'ün gösterdiği yolda gelişmesi için çabalayan, yazdığı çok sayıda Türkçe ve dilbilgisi kitabıyla, sözlükleriyle Dil Devriminin sürmesine, Türkçe eğitimine katkıda bulunmuş bir dil ustası.
     17 Ağustos 1999'da Yalova depreminde yitirdiğimiz Beşir Göğüş'ü, kızı Dilek Göğüş Ülgüray'ın büyük emekle derleyerek gün ışığına çıkarttığı, Nil Baransel'le birlikte yayına hazırladığı iki kitabıyla saygıyla anıyoruz.
     Beşir Göğüş'ün anı defterlerinden derlenen Düğümler Düşünceler Anılar ile yazıları, denemeleri, konuşma metinlerini içeren Ardında Kalan Belgeler, Göğüş ailesinin katkılarıyla, Ocak 2013'te Dil Derneği'nce yayımlanarak okurlara, dilseverlere ulaştırıldı.

     Beşir Göğüş'ün hazırladığı dizelgeden yola çıkılarak eğitim, dil ve yazın, kitap eleştirileri ve incelemeleri, denemeler, kişilerin ardından ve diğer yazılarla bildiriler olmak üzere altı bölümde toplanarak tarihlerine göre sıralanan yazıları içeren yapıtın ekinde, çeşitli tarihlerde yayımlanan öğretmen kitapları, araştırmalar ve ders kitaplarının da açıklamalı bir dökümü yer almaktadır.      Kitabın önsözünde Dilek Göğüş Ülgüray şöyle sesleniyor:
     "Babam Beşir Göğüş, çeşitli eğitim kademelerindeki okullar için hazırladığı Türkçe ve Dilbilgisi kitapları ile tanınmıştır. Ancak bir eğitimci, aydın ve dilbilimci olarak birikimini ve düşüncelerini çeşitli yayın organlarında da yayımlamıştı.

          Ulusal eğitimimizin Atatürk'ün çizdiği yoldan sapılarak zedelendiği ve eğitimle ilgili bilimsel gerçeklerin, ideolojik kaygılar ön plana alınarak yok edilmek istendiği günümüzde, bu yazılar hâlâ güncelliğini ve önemini korumaktadır. Bu bakımdan, babamın eğitim konusundaki görüş ve düşüncelerini, Türk dili ve edebiyatına ilişkin eleştiri ve incelemelerini içeren bu yazıların bugün de aydınlarımız ve eğitimcilerimiz tarafından zevkle okunabilecek, kayda değer birer kaynak oluşturacağını düşünüyorum.
     (...)
     Ömrünü Türkçe eğitimine adamış ve eğitimin her düzeyi için elli yılı aşkın bir süre kitap ve yazılar yazmış bir eğitimci olan babamın birikim ve düşüncelerinin, bu kitap aracılığıyla genç kuşaklara ışık tutmasını, genç eğitimcilerin çağdaş ve ileri kuşaklar yetiştirmelerine yardımcı olmasını dilerim."

* * *
Beşir Göğüş, Ardında Kalan Belgeler
Dil Derneği Yayını, Ocak 2013, 348 sayfa. Ederi: 10,_ TL

DÜĞÜMLER DÜŞÜNCELER ANILAR

     "Geçmişin, yaşadığımız 'bugün'  için büyük değeri vardır, çünkü 'bugün', 'dünün' devamıdır. Bugünün sorunları hep geçmişte başlamıştı. Geçmişi bilen insanlar, toplumu ile birleşmiş olurlar.
     Bugünün başarılarını gençler anlatıp övsünler, sorunlarını tartışsınlar. Biz yaşlılar da onlara geçmişi anlatalım."
     "Düğümler Düşünceler Anılar"ın girişinde Beşir Göğüş'ün yukarıdaki sözleri yer alıyor. Kızı Dilek Göğüş Ülgüray ise anı defterlerinin sayfalarından derlenen bu kitabın önsözünde duygularını şu sözlerle dile getiriyor:

     "(...) babamın Ankara’daki çalışma odasında, dolaplardan birinde 'Düğümler'i buldum. Bunlar, babamın anı defterleriydi. Benim için büyük bir sürprizdi bu. Okurken, babamın benimle konuşmakta olduğu hissine kapıldım. Kimi zaman ağlayarak, kimi zaman gülerek; hayatta olsaydı bana belki bu kadar açıklıkla anlatmayacağı duygularını, siyasi olaylara bakışını, okuduğu kitapları, izlediği filmleri, tiyatro oyunlarını ve çeşitli sanat gösterilerini, eğitimle ilgili görüşlerini, arkadaşlarını, çalıştığı kurumları, gezip gördüğü yerleri, ailesini, torunlarını, kendi çocukluğuyla ilgili anılarını yazmıştı babacığım...
     (...)Özel de olsa, bir gün, bu anılardan bir kitap hazırlanabileceği arzusu ve umudu doğdu içimde.

     Çocukluğunda Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemini yaşamış, gençlik yıllarında özel yaşamında sıkıntılar geçirmiş, Atatürk ilke ve devrimlerini özümsemiş, mesleğine çok emek vermiş ve özen göstermiş idealist bir Cumhuriyet öğretmenine ait bu anıların, düşüncelerin ve belgelerin, bugünkü ve gelecek kuşaklara ışık tutacağı, o dönem öğretmenlerinin genç kuşaklara tanıtılmasını sağlayacağı düşüncesi de bu arzumu pekiştirdi.(...)"