Atatürk'ün kurduğu Türk Dil Kurumu'nun (o zamanki adıyla Türk Dili Tetkik Cemiyeti) ilk kurultayı, Birinci Türk Dil Kurultayının toplandığı gün olan 26 Eylül, kurultayda alınan kararla Dil Bayramı olarak kutlanır.

    Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932'de kuruldu. Kurumun Başkanı Samih Rifat, Genel Yazmanı Ruşen Eşref Ünaydın oldu. Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile Celal Sahir Erozan da kurucu üyelerdi. Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Kurultay adı verilen ilk genel kurulu 26 Eylül 1932'de Dolmabahçe Sarayında başladı. Kurultayda, Türk Dil Kurumu'nun tüzüğü üzerinde çalışılmış, tüzüğün birinci maddesinde şu yargıya yer verilmişti:

      "Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Hazretlerinin yüksek koruyucu başkanlığı altında 12 Temmuz 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti adlı bir cemiyet kurulmuştur.” Derneğin amacı da şöyle belirlenmişti: "Türk Dili Tetkik Cemiyetinin amacı, Türk dilinin öz zenginli- ğini meydana çıkarmak, onu dünya dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmektir.”

      Kurultayın son gününde, 26 Eylülün her yıl Dil Bayramı olarak kutlanması önerisi oybirliği ile kabul edildi.

      Dil Derneği olarak 26 Eylülü, düzenlediğimiz etkinliklerle, bilinçle, coşkuyla kutluyoruz. Yine her yılki gibi Dil Derneği Onur Ödüllerimizi de saygın sanatçılarımıza, yazarlarımıza, aydınlarımıza sunuyoruz.

      Agop Dilâçar, Mustafa Kemal Atatürk'le birlikteliği Suriye cephesi yıllarına dayanan, Dil Devriminin öncülerinden, Türkçemizin ustalarından, değerli dilcimizdir. Türk Dil Kurultayına, Atatürk tarafından çağrılı olarak, eşiyle birlikte Sofya'dan gelir, katılır; bildiri sunar. Gelişinde çiçeklerle karşılanır. Türk Dil Kurumu'nda onyıllar boyunca Türkçenin gelişmesi ülküsüne verdiği emek hiçbir zaman unutulmayacaktır. Usta dilcimize Dilâçar soyadını Atatürk verir. (Aynı zamanda yazı kurulu üyemiz de olan Prof. Dr. Kaya Türkay'ın, Atatürk'ün Türk Dil Kurumu'nun yayını olan “A. Dilâçar” adlı güzel betiğini okurlarımı- za her zaman salık veriyoruz). Mustafa Kemal Atatürk ile Agop Dilâçar'ın eşsiz kişiliklerinde somutlaşan sözkonusu tarihsel birliktelik, aynı zamanda Türk Devriminin yaraşırlığa, yeterliğe, yetkinliğe, başarıya verdiği önemi de imler.

      Türk oyun sanatının ustalarından Kerim Afşar'ı bir Dil Bayramı gününde yitirmiştik. Kerim Afşar'ın eşsiz oyunculuğuyla kuşaklar oyun sanatını sevdi, güzel insanlar yetişti. Kerim Afşar, halkın bilincini geliştirmek yönünde sürekli çalışırken bin bir güçlükle savaştı. Dil Devriminin ödünsüz savunucusuydu. Dil Derneğimizin çalışmalarına da yaşamsal katkıları vardır.

      Agop Dilâçar, Kerim Afşar, Samim Kocagöz, Azra Erhat, Yılmaz Güney, Erkan Yücel, Şinasi, Ruhi Su, Ahmet Rasim, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Talip Apaydın, Metin Demirtaş'ı saygıyla anıyoruz.

      Eylül 2016 Usta Yazar Sevgi Soysal'ın 80. doğum yıldönümüdür. Çağına onun değin incelikle tanıklık eden, gözünü budaktan sakınmadan tanıklık eden yazar çok azdır. Sevgi Soysal'ı saygıyla, özlemle anıyoruz.

      Prof. Dr. Yaman Örs'ü 4 Ağustos 2016'da yitirdik; çok üzgünüz. Tıp alanında (hemen her alandaki gibi) büyük eksiklerden biri felsefedir. Yaman Örs hekim ve felsefeciydi. Yetkinliği alçakgönüllü kişiliğiyle iç içeydi. Son yazılarından birini Çağdaş Türk Dili'nde yayımlamıştı. Daha sayrılığa düşmeden yaklaşık bir hafta önce görüşmüştük. Dünya güzeli bir insandı. Işıklar içinde olsun.

      Esenlik dileklerimizle.

      Saygılarımızla.